Baghit Jumha, verpleegkundige én genomineerd voor de Noorderpoort Jaarprijs!

Op afdeling De Borgen van Interzorg De Hullen in Roden loopt Baghit in zijn verpleegkundig pak, zelfverzekerd en trots. Een trots die niet misplaatst is, zo blijkt al snel wanneer hij begint te vertellen over de jaren die achter hem liggen: “Toen de oorlog in Sudan uitbrak was het voor mij onmogelijk om daar te blijven. Ik behoor tot een bevolkingsgroep die werd vervolgd door de regering, onze groep kwam in opstand en daarom waren wij hun doelwit. Je had twee opties: het verzet in of vluchten. Het verzet in betekende dat je vogelvrij was, de kans dat je dat niet overleeft is heel groot.” Daarom koos Baghit voor de tweede optie: hij ontvluchtte zijn land.

Zijn eerste bestemming was buurland Libië, maar ook daar was onrust en ontbrak het aan veiligheid. Toen stond Baghit opnieuw voor een moeilijke keuze: blijf ik hier of steek ik de Middellandse Zee over naar Italië? “De overlevingskans is dan ongeveer 50%”, schetst hij. “Ja, dat was wel een moeilijke beslissing. Want ook wij kregen de berichtgeving mee dat heel veel migranten verdronken, ik hoorde dat mensen die kort voor mij vertrokken het einde van hun reis niet haalden.” Maar omdat blijven geen veiligheid en toekomst bood, stapte Baghit met andere vluchtelingen op een rubberboot die uiteindelijk niet in Italië maar in Griekenland aanmeerde. “De omstandigheden daar waren niet ideaal”, spreekt hij eufemistisch uit. “We leefden onder een brug en aten uit de vuilnisbak. Er was vaak de dreiging van rechtsextremisten die vluchtelingen mishandelden met messen en metalen voorwerpen. Nee, dat was geen menswaardig leven”, schudt hij zijn hoofd. Dus zocht Baghit opnieuw naar mogelijkheden om zijn vlucht voort te zetten naar elders. Die mogelijkheid zag hij bij medemigranten: “Sommige mensen gingen verder door onder een vrachtwagen te kruipen, die ging dan bijvoorbeeld op een schip naar Italië. Dat wilde ik ook.” Dus verstopte hij zich onder een vrachtwagen, maar werd al snel ontdekt door de Griekse politie die veelvuldig met honden patrouilleerde. Hij belandde in de cel en werd een paar dagen later weer op straat gezet. “Zes maanden lang heb ik geprobeerd om op deze manier weg te komen, steeds weer werd ik opgepakt.

Uiteindelijk heb ik denk ik bij elkaar wel zo’n drie maanden in de cel gezeten, ik heb littekens overgehouden aan de strak aangetrokken handboeien. We kregen er geen eten en drinken en vooral in de warme zomermaanden was het er bijna niet uit te houden.” Maar eindelijk lukte het: hij werd niet ontdekt en de vrachtwagen reed Griekenland uit. Baghit bleef aan boord tot het eindpunt, niet wetend waar de reis zou eindigen.

Aan het einde van de reis maakte Baghit zich los uit de vrachtwagen en sprak iemand op straat aan, die hem duidelijk wist te maken: ‘je bent in Nederland’. Dat hielp hem nog niet veel verder: “Ik had geen beeld van Nederland, ik had het woord ‘Nederland’ zelfs nog nooit gehoord. ‘Holland’ wel.” Twee dagen later werd hij naar Ter Apel gebracht. “Hoe het toen met mij was? Ik was in shock. Je bent in eerste instantie op zoek naar veiligheid en daarna naar een fatsoenlijk leven. Het is de piramide van Maslov hè? Die basisbehoeften – het gebrek daaraan – heb ik echt heel duidelijk aan den lijve ondervonden, ik heb laag voor laag moeten bevechten, van de grond af aan weer moeten opbouwen.”

In Ter Apel begon langzaam het besef door te dringen dat hij veilig was: “Eerst was ik ervan overtuigd  dat ik zou worden teruggestuurd, maar dat is niet gebeurd. Hier ben ik vanaf de eerste dag goed ontvangen, hier werd ik omarmd. Ze gaven me eten en kleren want ik had niet eens fatsoenlijke kleding. Ik kreeg zelfs een winterjas!”

Met zijn heldere en open blik, zijn vriendelijke en positieve houding, zou je niet vermoeden welke geschiedenis er schuil gaat achter deze jonge man. Desondanks is hij ook mentaal sterk gebleven:  “Gelukkig ben ik niet ‘van het pad’ geraakt door alles wat ik heb meegemaakt. Sommige vrienden van mij, medevluchtelingen, zijn wel het spoor helemaal bijster geraakt.”

Maar hoe bouw je sociaal een leven op in een onbekend land waar je de taal en cultuur niet kent? Baghit ontdekte het Taalcafé van Humanitas en was daar wekelijks te vinden: “Dat gaf mij de mogelijkheid om met andere mensen te communiceren. Zelf spreek ik Arabisch en de taal van mijn volk. Maar Nederlands wilde ik ook graag leren.” Tijdens de taalles zag zijn lerares dat Baghit wel wat in zijn mars had: “Zij zei tegen mij ‘jij hebt wel potentie’. Toen heeft ze mij voor voorgesteld aan mensen van hier, ik raakte met hen bevriend en zo werd mijn sociale netwerk steeds groter.

Baghit heeft zich de Nederlands taal goed eigen gemaakt, geen enkel woord hoeft te worden uitgelegd en geen enkele uitspraak hoeft te worden toegelicht. Toch blijft hij kritisch op zichzelf: “Ik vind dat het altijd beter kan. Wat mijn Nederlands betreft ben ik nooit tevreden, ik zoek vreemde woorden op in boeken om nieuwe begrippen te leren. Ik wil graag alles weten en begrijpen. Het niveau kan altijd beter.”

Aan het alles willen weten en doorgroeien gaf hij uiting door zich in te schrijven voor de opleiding Verpleegkunde bij Noorderpoort in Groningen. Dat ging nog niet zo makkelijk, want in Sudan is Baghit alleen naar de basisschool geweest: “Niet eens afgemaakt”, wat hij toelicht met een schets van zijn kindertijd: “Mijn moeder overleed tijdens de bevalling van mijn broertje, toen was ik 2, daarom hebben onze grootouders ons opgevoed. Onze enige bron van inkomsten waren onze schapen, daar heb ik vanaf mijn 5^e voor gezorgd. Zodoende was er weinig ruimte voor onderwijs, dus toen een docent hier op het Noorderpoort tijdens een rekenles 0,5 op het bord schreef, had ik geen idee wat dat betekende. Ik moest alle beginselen nog leren.” Toch haalde hij later een 9,8 op rekenen.

Om verpleegkundige te worden moest hij nog een lange weg afleggen: “Ik moest op niveau MBO 1 beginnen en toen ik dat had behaald, maakte ik een CITO-toets waaruit bleek dat ik MBO 4 aankon.” Het heeft heel wat voeten in aarde gehad om een niveau over te slaan, maar uiteindelijk mocht Baghit MBO 3 volgen en daarna – uiteraard – wilde hij doorstromen naar niveau 4. Beide opleidingen doorliep hij met glans, zodat hij nu officieel MBO 4-verpleegkundige is. Als kroon op zijn doorzettingsvermogen en bewonderenswaardige traject is Baghit nu – samen met 9 andere studenten – genomineerd voor de Noorderpoort Jaarprijs 2022. “Die prijs wordt op 31 mei uitgereikt. Maar alleen de nominatie vind ik al een cadeau.”

Het zal niemand verbazen: Baghit wil verder naar het HBO: “Ik heb me al ingeschreven!” Maar nu werkt hij nog in Interzorg De Hullen. Hij liep er stage op de PG-afdeling en daarna is hem een contract aangeboden. Hoe bevalt het hem? “Ik vind het hier hartstikke fijn! Ik heb op meerdere plekken gewerkt, maar hoe hier de mensen met elkaar omgaan, dat vind ik echt bijzonder. Stel dat er iemand tekort is op een afdeling dan krijg je altijd hulp van anderen, mensen gaan heel vriendelijk met elkaar om en een dienst ruilen is nooit een probleem.”

Baghit geeft een concreet en heel persoonlijk voorbeeld van het ‘oog hebben voor elkaar’:  “Op een gegeven moment had ik het wat moeilijk, ik moest leven van alleen een stagevergoeding en mijn vader moest in die periode worden geopereerd. Toen heb ik bij Interzorg aangeklopt en gevraagd of ze mij wilden aannemen. Ze hebben me toen met open armen ontvangen, daar ben ik heel erg dankbaar voor. Met mijn vader gaat het nu redelijk goed.”

Heeft hij op zijn exotische uiterlijk nog reacties gekregen van cliënten? “Tijdens mijn eerste stage elders, op een somatiekafdeling, was de helft van de bewoners argwanend naar mij, soms zelfs openlijk racistisch. Maar dat was over toen ze mij beter leerden kennen. In eerste instantie vond ik dat wel heel erg moeilijk: je komt om iemand te helpen maar toch word je afgewezen. Ik heb me daar overheen kunnen zetten. Hier op de PG-afdeling had ik wel iets soortgelijks verwacht, maar dat ging vanaf de eerste dag eigenlijk heel goed. 99% van de cliënten ziet mij niet anders dan een ander.”

“Wat ik zo mooi vind aan de zorg is dat je iets voor een ander kunt betekenen en dat de ander dat waardeert. Dat je die glimlach op het gezicht van de ander ziet, dat is iets bijzonders om mee te maken. Afstand bestaat niet meer. Als iemand jou toelaat voel je het vertrouwen dat mensen aan jou geven. Dat geeft een heel goed gevoel, dan realiseer je je: ik ben in staat om mensen zich vertrouwd te laten voelen bij mij.”

Hij heeft zich met doorzetten, heel hard werken en een open blik een plek in de Nederlandse maatschappij weten te verwerven, denkt Baghit hier gelukkig te kunnen worden? “Ik ben al ruim zeven jaar gelukkig in Nederland. Geluk is voor mij is als ik geen problemen ondervind, als ik veilig ben en als ik iets voor mijn medemens en de maatschappij kan betekenen. Dan ben ik gelukkig.”

***Nominatie***

Inmiddels heeft de uitreiking van de Noorderpoort Jaarprijs 2022 plaatsgevonden en ondanks dat Baghit voor Interzorg de absolute nummer 1 is, bleef het helaas bij een nominatie.

Baghit feliciteert bij deze zijn collega studente Lava, winnares van deze felbegeerde prijs en een jaar lang ambassadeur voor het Noorderpoort.

Baghit is trots op zijn nominatie en gaat vol goede moed verder met studeren en werken binnen Interzorg De Hullen.

Kijk dan op werkenbijinterzorg.nl voor alle actuele vacatures!